Curriculuma

Curriculumaren inguruan, gaurkoan Aingeru irakasleak hurrengoa proposatu digu: bi irakurgai irakurtzea, bai gaia hobeto ulertzeko eta baita beste ariketak hoberen egitearren, ondoren mailakatutako taula bat gelan betetzea, eta azkenik, Curriculum kontzeptuaren definizio pertsonala ematea.

Irakurgaiei dagokionez, lehenengoak curriculum ezkutuari buruz hitz egiten du –El curriculum oculto visual: aprender a obedecer a través de la imagen– eta ikasleek curriculumean ageri ez diren zenbait balore edo ikaskuntza ikasi ditzaketela dio. Gainera, María Acaso-k eta Silvia Nuere-k diote ikasitako balore hauek curriculumean ageri izango balira, ikasleek ez lituzketela hain ondo barneratuko. Izan ere, hura baita Curriculum ezkutuak duen alde ona: ezagutza transmititzeko oso tresna eraginkorra dela.

Bigarrenak, aldiz, Curriculuma izenpean kontzeptu hura bera definitzea zein zaila den azpimarratzen digu. Izan ere, Curriculumak edukiei buruzko informazioa biltzen du, baita baliabide diadktikoei, ebaluazioari eta metodologiari buruzkoa, eta dokumentu ofiziala dela dio.

Irakurgaiek diotena ulertu ondoren edo behintzat huraxe saiatu ondoren, taula bat burutu dugu eta azkenik nik Curriculum kontzeptuaren definizio pertsonala emango dut, honen konplexitatea, nola ez, kontuan izanik. Curriculuma, beraz, honela definituko nuke nik: irakasleek euren geletan aplikatzen duten dokumentu ofiziala, zeinek landu beharreko eduki zein metodologia eta baliabideak kontuan hartzen dituen.

Hurrengora arte!

Heziberri eta nire eskolako bizipenen arteko alderaketa

Nire bizitzako eskolako bizipenei erreparatzea eta hauek gaur egun indarrean dagoen Heziberri delakoarekin alderatzea proposatu digu gaurkoan Aingeruk. Horrela, zenbait antzekotasun edo desberdintasun sumatzeko aukera izango dugu.

Hasteko eta elebitasunari dagokionez, txikitatik bi hizkuntza ofizialak menderatzea zuten gure irakasleek xede bezela, elebitasuna bermatzearren. Halaber, unibertsala den hizkuntza bat landu egiten genuen, Ingelesa, ikasle eleaniztunak hezitzeko helmugarekin. Horrek bat egiten du legeak esaten duenarekin baina hala ere, klase gehienak euskaraz izaten genituen. 

Eta familiaren parte hartzearen inguruan, zer esan dezaket? Ba, 19. artikuluari erreparatzea besterik ez dugu. Honek, familia eta eskolaren arteko harremanak erregulatzen ditu, hauen arteko elkarrekintza sustatu nahiaz. Nire argazki elkarrizketarekin konparatuz gero, familiak nire eskola esperientzian pisu handia zuela ikusi daiteke, eta bai osaba-izebek zein gurasoek harreman estua izaten zuten Irakasleekin, partehartzeko edo eskolari jarduera zehatz batean laguntzeko prest baitzeuden beti.

Erlijioa ez zen nire eskolan lantzen eta horregatik ez ditut honekin erlazioa duten argazkirik erakutsi, baina Dekretuak Bigarren Xedapen Gehigarrian esaten duenez, ikasketa hauek Haur Hezkuntzak bigarren zikloan emango dira hemendik aurrera. Nire eskola bizipenetan erlijioak ez zuen inolako paperik izan eta horrexegatik ezin dut asko esan gai honen inguruan, gure ikasgaiak ez baituzten inolako zerikusirik erlijioko sinesmenekin.

Hausnarketa II

2016ko Otsailaren 12a, Ostirala

Ostiral honetan, esaldi desberdinen inguruan kritika egin dugu, gure iritzia plazaratuz eta teoria desberdinekin loturak eginez, edo gutxienez, horixe bera eginez ahaleginduz. Hasteko, Begoña andereñoak adibide bat eman digu jarduera hau hobeto ulertzeko, eta eredu honen ondoren, talde bakoitzak bere esaldiaren inguruan hausnartzera ekin dio.

Andreak, Eiderrek eta nik osatutako taldeari ''La educación es el pasaporte hacia el futuro, el mañana pertenece a aquellos que se preparan para él en el día de hoy'' (Malcolm X, 1925-1965)  esaldia egokitu zaigu. Honen aurrean, irakurketa hau egin dugu: hezkuntzak haurrei etorkizun on bat izateko aukera ematen diela, oso tresna baliotsua delako. Izan ere, aukera desberdinen aurrean arrazionalki erabakitzeko edo manipulatua ez izateko gaitasuna ematen die hezkuntzak haurrei,  eta horrez gain, etorkizunean errekurtsoak izateko aldez aurretik errekurtso horiek jasotzea zein garrantzitsua den azpimarratu dugu, bizitzan zehar ikasitako guztia oso lagungarria zaigulako gizaki ororentzat.

Esaldiak irakurri egiten ditugun ahala, gai desberdinak ikutu ditugu eta oso esparru interesgarrietan aritu gara, betiere gure iritzia emateko orduan arrazoituz. Gainera, gure gogoeten artean, MAESTRO hitza, DOCENTE hitz unisexarekin ordezkatzea komenigarriagoa dela pentsatu dugu, azken honek ez baitu inolako sexurik alde batera uzten.

Azkenik, klasean eman den erreflexio batekin bukatzea gustatuko litzaidake: nahiz eta hezkuntzak zailtasun asko pairatu dituen historian zehar, esperantzari heldu egin behar diogu. Aldaketak egiteko aukera, soilik hierarkikoki gorago daudenen eskuetan aurkitzen denaren ideian hezituak izan bagara ere, belaunaldi berriak hezitzerako unean guk etorkizuna zertxobait aldatzeko aukera dugu, beraz, aprobetxa dezagun!

Hausnarketa I

2016ko Otsailaren 5a, Ostirala

Gaurkoan, klasearen inguruan hausnartzera gonbidatu gaitu Begoñak. Hasteko, curriculum mota desberdinei buruz hitz egin dugu, errepaso modura.

Izan ere, curriculum mota ezberdin hauek berezitu ditugu:

-Curriculum nuloa, edo alde batera uzten dena. Curriculum mota honetan, hezkuntzan landu ez diren gaiak sartzen dira; hala nola: heriotza, sexualitatea, zoriontasuna, eta abar.

-Curriculum formala adosten den curriculuma dugu, hezkuntzaren alderdi gehienak lantzen saiatzen dena.

-Curriculum errealak, aldiz, praktikan jartzen den guztiari egiten dio erreferentzia. 

-Curriculum ezkutua dugu azkenik, eta ofizialean ez datorrena izango litzake (beldurra dela eta, adibidez), baina hala ere egiten dena. Mota honetako curriculumak bi alde ditu: positiboa eta negatiboa.

• Positiboa, lan-taldean aritzen ikastea izango litzake, adibidez.
• Negatiboaren eredu, ikasgeletan ematen den sexismoa dugu.

Hauek argitu ondoren eta klasearekin jarraitzearren, talde bakoitzak argazki baten inguruan egin du kritika. Nire taldeari zazpigarren argazkia tokatu zaigu.

Irudi honek, hurrengo hausnarketara eraman gaitu: bi pertsonaiek beraien rolak oso barneratuta dituztela, emakumeak paper pasiboa izanez eta gizonezkoaren menpeko bezala portatuz. Gainera, emakumea gutxiestuta 'ondo' sentitzen dela ikusi dezakegu berak emandako erantzunean, ez baititu gizonezkoaren hitzak gaixki hartzen.

Egoera hau ikasgeletara eramatean, txikien artean ere antzeko esperientziak ikusi daitezke. Eman dezagun joku sinbolikoan ari direla, non haurrek mutilak lanera joan eta neskak etxean garbitzen gelditu behar dela erabakitzen duten, edota mutilak bere emaztetxoari loretxo bat edo ezkontzeko proposamena egiten dion. Kasu guzti horietan mikromatxismo hori ikus daiteke, eta horrek curriculum ezkutuaren alde negatiboa agerian uzten duela uste dugu.

Bukatzeko, oso klase arina izan dela pentsatzen dut, guztiok eroso sentitu garen giroan lan egin baitugu eta denon iritziak kontuan hartzeko errespetua izan dugulako. Laburbilduz, ikasgeletan eta batez ere haur hezkuntzan gertatzen diren egoerak identifikatzen lagundu egin digun gaia landu dugu, gure jakintzarako oso erabilgarria izanik. 

Eskola bizipenak

Ni, papila jaten

Betidanik gustoko izan dut ondo jatea, eta argazki honetan horixe berbera irudikatzen da. Hala ere, aipatzekoa da argazki hau begiratzen dudan bitartean ez dudala soilik eskolako papila jaten ari den haurra ikusten, beso honen jabea ere ikusten dut: Tere. Tere ez zen edozein andereño; maistra goxo, pazientziadun eta lasaia zen, bere ahots tonuari erreparatuz gero, konfiantza transmititzea lortzen zuen emakumea.

Oso oroitzapen politak eskaini dizkidate hurak egunero ematen zizkidan bazkariek, eta noizbait, berak gelan bertan sortzen zuen inguru lasaia eta onuragarria lortzea gustatuko litzaidake, irakasle gisa. Irakasteaz gain, pertsonen arteko erlazioei merezi duten denbora eskaini behar baitzazkie, nire ustez.

Kalderero eguna

Txikitatik kultura modu dibertigarri eta dinamiko batean irakatsi egin digute, lagunekin ondo pasatzeko aukera bikaina den jarduera bezala, hain zuzen ere. Mozorroak egiteko orduan, elkarlanean aritzeko opzio aparta. Txikia nintzenean, irakasleen artean oso garrantzi handia ematen zieten kalderero egunari, gainontzeko festeei antzera. Izan ere, festa eguna ez zen soilik klaserik gabeko egun soila bezala ulertzen, edo gutxienez ez ziguten mezu hori transmititzen. Aitzitik, poztasuna eta dantza lantzen genuen, inolako lotsarik gabe. Ilusio osoz gogoratzen ditut egun hauek eta gaur egun ere eskola batetik gertu pasatzean, irakasleekin batera haurrek egiten dituzten festa entseguak ikustea gustoko dut, haien urduritasuna sumatu baitezaket, nik ere.

Jone, ni eta Tomi gure kabuz irakurtzen

Liburutegira txangoa

Argazki honek haur baten alaitasuna erakusten du, baina ez da edozein poza: liburuekin erlazioa duen poztasun mota da. 19 urte ditut eta oraindik ere datorkit burura zer nolako emozioaz irakurtzen zikizgun Ane andereñoak ipuinak. Ume guztiak atentzio osoz begiratzen genion, momentu hartan ipuin horrek inporta baitzuen soilik, ez zegoen beste ezer. Askotan galdetzen diot neure buruari ea andereño honek irakurketarekiko zuen pasioak egin nauen hain liburuzale, seguru bainago nolabaiteko eragina izan zuela nigan. Bera gure interesa handiagotuz zioala ohartaratu zen, eta egun batean gertu zegoen liburutegi batera eraman gintuen, bakoitzak nahi zuen liburua aukeratzeko eskatuz gero. Niri eta pentsatzen dut gainontzeko umeei ere, izugarrizko ideia iruditu zitzaigun eta bere laguntzaz hamaika ipuin irakurri genituen. Zorteduna izan nintzen eta irakasleak gurasoei kontatu zien nire ilusioa, beraz eskola ondoren astean behin liburutegira eramaten ninduten gurasoek, nire bizitzan oinarrizkoa izango zen irakurtzeko ohitura lantzearren.

Horra, horra, gure Olentzero...

Gure eskolak Olentzero berezi bat zuen, guk egindakoa. Erraldoia zirudien, baina zenbait urte geroago ikusita... hain ginen gu txikiak! Oso ospakizun garrantzitsua zen gure artean, bai irakasleen ustez eta bai gurasoen aburuz. Eiderrek Aquariumeko txangoan esan duen bezala, adin desberdineko umeak ezagutzeko aukera izan genuen guk ere, beste gelako umeak errespetu osoz eta beldurrik gabe  tratatuz. Sozializatze horrek haurren nortasuna sendotzeko mesede egiten die, nahiz eta desberdinak izan, denen artean komuna den ezaugarri baten inguruan lan egin baitezakete: Olentzero.
Ni beheko hilaran, ezkerretik hasi eta hirugarren dagoen haurra naiz.

Eskola eta familia

Mozorrotuak gaude argazki honetan Jone eta ni. Jonek, ni baino hiru urte gehiago ditu eta nirekin eskolara zetorren lehengusina dugu. Berarekin oroitzapen asko ditut, eta hauetako asko egun berezietan edota eskolan zerbait ospatzeko garaia zenean dute unea. Izan ere, nahiz eta oso erlazio estua izan eta irakasleek elkarrekin egoten beti utzi, askotan bakoitzak bere adineko kideekin jolastera eramaten ginduten, edo hori egitera animatzen ginduten, hobe esanda.

Familia eta eskola, hortaz, zertxobait batera bizi nituen nik, baina nahiz eta askotan amorrua ematen zidan nire lehengusinarengandik aldendu izan beharrak, gaur egun eta irakasle izateko prestakuntza jasotzen ari naizen aldetik, banaketa hori ezinbestekoa dela ziur esan dezaket. Horrela, gure kabuz erlazionatzen ikasten dugu eta dependentzia oro alde batera uztea ere ikasi dezakegu.

2 urterekin egina

Azkenik, esan beharra dago plastikaren bitartez nire espresioa asko landu egin nuela haurtzaroan zehar. Bizipen hauen lana bukatzearren, txikia izanik egin nituen marrazkien bila jarri naiz, eta ezustean hauetaz beteriko kaxa erradoia aurkitu dut etxean. Zortea izan dut, ganbarako edozein lekuan galduta izango nituela uste bainuen. Hala, hauetatik politenak edo kuriosoenak direnak hautatu egin ditut. 

Artea, inolako beldurrik gabe eta gure sentimenduak adierazteko egiten dugun ekintza da, eta horrez gain, terapia gisa gu lasaitzearren erabili dezakegun teknika izan daiteke. Hori guztia, haurren garapenerako funtsezkoa da: modu libre batean adierazteko gai izatea.

Asko gustatu zait nire marrazkien artean, irakasleek lehenengo hiru argazkiekin egin zutena. Hain zuzen ere, urtean zehar egindakoak bilduma batean bildu eta aurrealdean nire zeinua jartzeko esan zidaten, eskuak margo urdinean bustiz eta ondoren orrian itsatsiz. Gainera, marrazkien artean tresna desberdinak ikusi ditzakegu: gometxak, itsaskiak, argizariak, tenperak... Oso egokia iruditzen zait mota desberdineko marrazkiak egitea, haurrari esperientzia gehiago bizitzea eragiten diotelako. 

Garatu ahala, zailtasun gehiagoko lanak aurrera eramaten ditudala ikusi dezakegu: puntzoia eta lana erabiliz eta ireki egiten den etxea moztuz, etxeko pertsonaia ahaztu gabe.